Nasz upór zmienia Europę
March 8, 2023
Przez WeMove Europe
To opowieść o tym, jak w polityce migracyjnej Unii wzbierała fala okrucieństwa, a my ją zatrzymaliśmy – i nie byłoby to możliwe bez Twojego udziału. To także opowieść o tym, jak społeczność WeMove Europe solidarnie wstawiła się za ochroną prawa do azylu i skutecznie rozliczyła unijnych prawodawców z ich posunięć. To historia naszego zwycięstwa.
W marcu 2020 roku grecka policja rozpylała gaz łzawiący i rzucała granaty dymne w kierunku ludzi, którzy uciekali przed wojną i nędzą. [1] Jednocześnie Grecja przestała przyjmować nowe wnioski o azyl. [2] Greckie władze jawnie lekceważyły prawo międzynarodowe, a szukających schronienia ludzi pozbawiały wszelkiej godności. [3]
A Unia Europejska, zamiast objąć tych ludzi ochroną, gorliwie wspierała okrutną politykę greckich władz. Byliśmy wstrząśnięci, czytając tweety przewodniczących Ursuli von der Leyen i Charlesa Michela:
Ursula von der Leyen: W tej chwili naszym priorytetem jest zapewnienie pełnego poparcia Grecji i Bułgarii. Jesteśmy gotowi udzielić dalszego wsparcia na granicy lądowej, w tym za pośrednictwem Frontexu.
Charles Michel: Poparcie dla wysiłków Grecji, która broni europejskich granic. Uważnie przyglądamy się sytuacji. We wtorek pojadę na granicę grecko-turecką, będzie mi tam towarzyszył premier Mitsotakis.
Społeczność WeMove Europe nie mogła przyglądać się temu bezczynnie. Wezwaliśmy Unię, by powstrzymała przemoc i zmusiła Grecję do przywrócenia prawa do ubiegania się o azyl. Ten apel podpisało niemal 100 tysięcy z nas. [4]
Jak było do przewidzenia, przewodnicząca Komisji Europejskiej oświadczyła, że nie ma czasu się z nami spotkać. Było jasne, że sama petycja nie wystarczy. Zaangażowaliśmy więc prawników, którzy zgodzili się pomóc pro bono, i zabraliśmy się do pracy.
We wrześniu 2020 roku wspólnie z kancelarią prawną De Brauw złożyliśmy w Komisji Europejskiej skargę z wnioskiem o wszczęcie postępowania przeciwko Grecji w sprawie naruszenia przepisów prawa.
Był to pierwszy raz, kiedy użyliśmy tej metody. Wiele osób twierdziło, że nic w ten sposób nie zwojujemy – że nasze ambicje przerosły nasze możliwości, a przywódcy UE będą nas nadal ignorować. Zdaniem ekspertów nasze szanse powodzenia nie sięgały nawet 2%.
Mimo to działaliśmy dalej. Tysiące osób ze społeczności WeMove Europe zrzuciły się na przeprowadzenie specjalistycznych badań, które pozwoliły zebrać dowody na poparcie naszej skargi.
Przez trzy kolejne miesiące zbieraliśmy dokumentację systemowych nadużyć wobec migrantów przybywających do Grecji. Na 67 stronach szczegółowo opisaliśmy, jak greckie władze łamią ich prawa i przepisy unijne. [5] Następnie, wspólnie z organizacją Oxfam przekonywaliśmy, że Komisja Europejska, jako instytucja stojąca na straży prawa UE, ma obowiązek interweniować w tej sprawie.
O naszej skardze zaczęły pisać europejskie gazety: między innymi „Der Spiegel”, „EU Observer”, „Il Giornale”, „La Vanguardia”, „Die Zeit” i „Le Figaro”.
Po kilku miesiącach czekania na odpowiedź znów ruszyliśmy do działania: masowo wysyłaliśmy tweety, e-maile i petycje do prawodawców UE, prosząc, by zajęli się naszą skargą i potraktowali ją poważnie.
Kolejne dwa lata były latami pandemii COVID. Ale nasza społeczność wciąż starała się chronić migrantów przybywających do Europy. Zespół WeMove Europe regularnie rozmawiał z osobami z Komisji, które zajmowały się naszą skargą. Ani na chwilę się nie poddaliśmy. Gdy proszono nas o więcej materiałów dowodowych, byliśmy gotowi – szczególnie dzięki pomocy organizacji Oxfam, Human Rights Watch i Greckiej Rady Uchodźców.
Aż pod koniec stycznia 2023 r., po prawie trzech długich latach czekania, upominania się i naciskania, przyszła dobra wiadomość: wygraliśmy! Wbrew oczekiwaniom niedowiarków Komisja Europejska rozpoczęła postępowanie przeciwko Grecji i innym krajom w związku z łamaniem przepisów prawa. [6]
Grecja i inne kraje będą musiały zacząć przestrzegać prawa do azylu – lub ryzykować procesy sądowe. [7]
Widzimy ponadto, że zawiadomienie o naruszeniu przepisów odwołuje się bezpośrednio do sytuacji, jakie opisywaliśmy w naszej skardze – wymienione są na przykład takie kwestie jak ochrona dzieci podróżujących bez opiekunów oraz bezpodstawne przetrzymywanie osób ubiegających się o azyl. [8]
Ponad trzy lata temu, gdy w Grecji zaostrzał się kryzys, społeczność WeMove Europe nie mogła stać z boku. Ale ta kampania była prawdziwym maratonem. Wymagała nieustającego uporu i kilku lat pracy.
Teraz sytuacja zaczyna się powoli zmieniać. Zawiadomienie o naruszeniu przepisów to również wspólny komunikat naszego ruchu do władz Grecji i do wszystkich przywódców politycznych w Unii: prawo azylowe musi być respektowane, a ludzie zasługują na godne traktowanie.
Dziękujemy, że jesteś w tym z nami.
[1] Guardian: Grecja i Bułgaria zamykają granice z Turcją przed uchodźcami: https://www.theguardian.com/world/2020/feb/28/tensions-rise-between-turkey-and-russia-after-killing-of-troops-in-syria
[2] Independent: Tysiące migrantów na granicy Grecji z Turcją. Policja użyła gazu łzawiącego:
[3] Human Rights Watch: Grecja stosuje przemoc na granicy wobec osób chcących ubiegać się o azyl: https://www.hrw.org/news/2020/03/17/greece-violence-against-asylum-seekers-border
[4] WeMove Europe: petycja „Po pierwsze jesteśmy ludźmi”: https://act.wemove.eu/campaigns/humanity-first-pl
[5] WeMove Europe i Oxfam International: Skarga do Komisji Europejskiej w sprawie naruszania przepisów prawa UE przez Grecję: https://oi-files-d8-prod.s3.eu-west-2.amazonaws.com/s3fs-public/2020-09/wemove-oxfam-complaint-to-ec-asylum-greece-eu.pdf
[6] Komisja Europejska: Kluczowe decyzje ws. naruszeń prawa, styczeń: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/inf_23_142
[7] Oxfam: informacja dla prasy w sprawie naruszeń prawa: https://www.oxfam.org/en/press-releases/european-commission-launches-infringement-proceedings-against-greece
EUobserver: Możliwy proces przeciwko Grecji w sprawie „więziennych warunków” w ośrodkach migracyjnych: https://euobserver.com/migration/156678
[8] W ubiegłym tygodniu jedna z greckich gazet opublikowała poufną wymianę informacji między Komisją Europejską z rządem, Grecji. Efsyn: Grecja przeprasza za łamanie praw uchodźców: https://www.efsyn.gr/ellada/dikaiomata/376712_apologoymeni-gia-zitimata-prosfygon-i-ellada
